Wulkany
Wulkany świata, zdjęcia wulkanów, podróż przez świat wulkanów - Pompeje, Yokohama, Kamczatka, Atakama, Hawaiʻi (Big Island),
Wulkan (z łac. Vulcanus – imię rzymskiego boga ognia) – miejsce na powierzchni Ziemi, z którego wydobywa się lawa, gazy wulkaniczne (solfatary, mofety, fumarole) i materiał piroklastyczny. Terminu tego również używa się jako określenie form terenu powstałych wskutek działalności wulkanu, choć bardziej poprawne są takie terminy jak: góra wulkaniczna, stożek wulkaniczny, kopuła wulkaniczna czy wulkan tarczowy.
Aktywność wulkaniczna zmienia się wraz z czasem. Obserwowana aktywność wulkanów umożliwiła wprowadzenie ich podziału na wulkany:
*czynne – stale lub sporadycznie objawiające swoją działalność (np. Wezuwiusz, Etna, Stromboli),
*drzemiące - ich działalność została zaobserwowana, jednak od dłuższego czasu jej nie okazywał,
*wygasłe – ich działalność nie została zaobserwowana w czasach historycznych (np. stożki wulkaniczne w Niemczech i Polsce).
Obecnie liczbę czynnych wulkanów szacuje się na około 800
Inny podział bierze pod uwagę miejsce, z którego wypływa magma. Wyróżnia się wówczas wulkany:
*stożkowe
*tarczowe
*linijne
Wulkany różnią się dominującym rodzajem materiału, jaki się z nich wydobywa:
*lawowe (efuzywne) – wypływa tylko lawa, ich erupcja ma łagodny przebieg. Dzielą się na:
-tarczowe (hawajskie) – niskie i rozległe osiągają szerokość nawet do 40 kilometrów;
-kopuły lawowe, które wyglądają jak pół sfery (kuli);
*stratowulkany (mieszane) – Stratowulkany posiadają wysokie, strome stożki (kąt nachylenia ok. 30 stopni, np. Wezuwiusz, Cotopaxi, Popocatépetl);
*eksplozywne – wyrzucają tzw. materiał piroklastyczny, a także najgęstsze i najbardziej kwaśne lawy ryolitowe;
*maary;
*wulkany błotne
|
|
